Bài 17. Ngoại lệ/cảnh báo

Tác giả: Trần Thanh Tùng

Nội dung kiến thức

1. Ngoại lệ (exception)

Python sử dụng một đối tượng đặc biệt gọi là exception để quản lý lỗi xảy ra trong quá trình thực hiện chương trình.

Một lỗi đơn giản là khi bạn chia một số cho 0 và cần phải bắt ngoại lệ đó.

>>> print(2/0)
Traceback (most recent call last):
  File "<stdin>", line 1, in <module>
ZeroDivisionError: division by zero

1.1. Từ khóa `raise`

Sử dụng raise để bắt một ngoại lệ nếu điều kiện xảy ra.
Để bắt một ngoại lệ khi điều kiện chắc chắn xảy ra thì sử dụng raise có thể như ví dụ dưới đây.
```
x = -2

if x < 0:
    raise Exception("Numbers below zero")
```

Khi bạn thực thi code:

...> python test.py
Traceback (most recent call last):
  File "...\test.py", line 4, in <module>
    raise Exception("Numbers below zero")
Exception: Numbers below zero

1.2. Từ khóa `assert`

Sử dụng assert khi nhất định điều kiện đó phải đáp ứng.

def average(scores):
    assert len(scores) != 0
    return sum(scores)/len(scores)

score = []
print("Average of score:", average(score))

Output:

...
AssertionError

1.3. `try` and `except`

Khối try and except được sử dụng để bắt (catch) và xử lý (handle) ngoại lệ.
```
try:
    print(a)
except NameError:
    print("Variable a is not defined")
```
Từ khóa else định nghĩa cho một khối code để thực thi nếu không có lỗi nào.
```
else:
    print("Nothing went wrong!")
```
Khối finally nếu được chỉ định thì sẽ thực thi bất kể khối try dù có gây ra lỗi hay không.
```
finally:
    print("Hello!")
```

Ví dụ khác

fruitsPrice = {
    'Apple': 5,
    'Orange': 7,
    'Banana': 9
}

key = None
while True:
    try:
        key = input('Enter a key:')
        fruit = fruits[key.lower()]
    except KeyError:
        print(f'{key} does not exist.')
    except KeyboardInterrupt:
        break
    else:
        print(fruit)
    finally:
        print('Press Ctrl-C to exit.')

2. Cảnh báo (warning)

warning được đưa ra để cảnh báo về các tình huống không nhất thiết phải ngoại lệ.
Cảnh báo khác với một lỗi trong chương trình. Chương trình dừng ngay nếu khi gặp lỗi nhưng một cảnh báo mà không quan trọng thì nó hiển thị thông báo và chương trình vẫn chạy.
```
import warnings

# displaying warning
warnings.warn('This is a warning message!')
```
```
test.py:4: UserWarning: This is a warning message!
warnings.warn('This is a warning message!')
```

3. Gỡ lỗi (debugging)

3.1. Sử dụng `breakpoint()`

Ví dụ với 1 file có tên là divisionCaculator.py

def division(a, b):
    breakpoint()
    result = a / b
    return result

print(division(12, 0))

Trong terminal

....> python divisionCaculator.py
> ...\divisioncaculator.py(3)division()
-> result = a / b
(Pdb)

3.2. Sử dụng `pdb module`

PDB là Python Debugger. Để sử dụng pdb thì cần phải import pdb và sử dụng phương thức set_trace().

import pdb
import os


def getPath(file):
    """Return file's path or empty string if no path."""
    head, tail = os.path.split(file)
    return head


filename = __file__
pdb.set_trace()
filenamePath = getPath(filename)
print(f'Path: {filenamePath}')

Một số lệnh trong pdb cần thiết
- c: tiếp tục thực thi.
- q: thoát khỏi gỡ lỗi/ thực thi.
- n: sang dòng tiếp theo trong cùng một hàm.
- s: sang dòng tiếp theo trong hàm này hoặc một hàm được gọi.

Nội dung trên chỉ là tóm tắt, học viên cần đọc các tài liệu liệt kê trong phần tài liệu tham khảo dưới đây.

Tài liệu tham khảo

Tài liệu chính

PythonCrashCourse (trang 194-202)
Ngoại lệ trong Python
Gỡ lỗi trong Python

Tài liệu bổ sung

Một trao đổi trên stackoverflow

Nội dung kiến thức

1. Ngoại lệ (exception)

1.1. Từ khóa raise

1.2. Từ khóa assert

1.3. try and except